Τα ΚΠΕ δεν έφτασαν σήμερα σ’ αυτό το σταυροδρόμι, ήταν έτοιμα από καιρό να έρθουν αντιμέτωπα με κρίσιμα ερωτήματα τα οποία ως τώρα άφηναν αναπάντητα να αιωρούνται γινόμενα αγαπημένο θέμα συζητήσεων, αναλύσεων και φιλοσοφικών αντιθέσεων. Στο μεταξύ η πράξη μας οδηγούσε σχεδόν μηχανιστικά τόσα χρόνια σε μια καθημερινότητα διαχειριστική, διεκπεραιωτική , άκρως γραφειοκρατική κάποιες στιγμές.
Ποιο είναι το έργο των ΚΠΕ; Ποια είναι η νομική τους κατάσταση; Ποια η σχέση τους με την τοπική κοινωνία και την έννοια της ανάπτυξης; Πώς αξιολογείται το έργο τους σχεδόν 15 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας των πρώτων ΚΠΕ στην Ελλάδα; Ποια πρέπει να είναι η θέσης τους με δεδομένο τις συνθήκες που διαμορφώνονται σήμερα οικονομικά και κοινωνικά;
Με αφετηρία μια πολύχρονη εμπειρία τόσο ως μέλος Περιβαλλοντικών σχολικών ομάδων, όσο και ως μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας του ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού, θεωρώ πως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε πορεία, δημιουργώντας έναν νέο δρόμο που θα μας φέρει πιο κοντά στα αρχικά μας οράματα.
Είναι σαφές πως η Περιβαλλοντική εκπαίδευση με την μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα έχει ολοκληρώσει την πορεία της. Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση με όποιο όνομα και αν την προσφωνήσουμε δεν αποτελεί καινοτομία και πολύ περισσότερο διαρκή καινοτομία. Εδώ και πολλά χρόνια έχει καταντήσει ένα πουκάμισο αδειανό, χωρίς ουσία και περισσότερο χωρίς προοπτική. Αντιμετωπίζεται ως μια νεφελώδης ζώνη στην οποία όλα μπορούν να συνυπάρξουν. Γραφειοκρατικές λογικές και ουτοπικές ιδέες. Συνεργατικά σχήματα σε άκρως ανταγωνιστικά περιβάλλοντα. Τοπικές κοινωνίες και αυτιστικές σχολικές μονάδες. Συγκεντρωτική διοίκηση με αποκεντρωτικές θεωρίες. Τελικά βέβαια ο καθένας σ’ αυτή τη θολή εικόνα αρκείται σε όποιο κομμάτι πιστεύει πως τον εκφράζει. Αν μείνουμε στα νούμερα, πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι για όσα γίνονται. Αν επιλέξουμε να δούμε τη σχέση των προγραμμάτων με τη σχολική ζωή και την τοπική κοινωνία θα μελαγχολήσουμε. Αν θελήσουμε να περιοριστούμε στις εκδόσεις, παρουσιάσεις, εκδρομές των παιδιών σε μη τουριστικούς προορισμούς θα αισθανθούμε πως η αειφορία είναι κοντά μας.
Όσο και αν νομίζουμε στα ΚΠΕ πως το έργο μας κρίνεται αυτοτελώς ανεξάρτητα από την κατάσταση που επικρατεί στο σχολικό χώρο, η αλήθεια είναι πως μόνο η εκπαιδευτική πραγματικότητα στις αυλές και τα θρανία των τάξεων κρίνει την αποτελεσματικότητα του έργου μας και την παιδαγωγική προσφορά μας. Και η αλήθεια είναι πως 15 χρόνια μετά ούτε το «τι» ούτε το «πώς» του παραδείγματός μας μπόλιασε έστω και λίγο σε σταθερή βάση την καθημερινή σχολική πραγματικότητα. Ασφαλώς και δεν θεωρώ πως μόνοι μας, χωρίς τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές και χωρίς τη συνεργασία όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας θα μπορούσαμε να αλλάξουμε το σχολείο. Όμως πιστεύω πως μόνο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το βασικότερο κριτήριο της παιδαγωγικής μας δράσης. Που είναι και η πιο σημαντική. Γιατί αυτή θα μας νομιμοποιήσει ως εν δυνάμει φορείς κοινωνικής αλλαγής και πολιτιστικής εξέλιξης σε τοπικό επίπεδο αναδεικνύοντας και τους άλλους ρόλους που το ΚΠΕ καλείται να εκπληρώσει.
Αυτό σημαίνει για μένα πως η τοπική κοινωνία και η τοπική οικονομία αποτελούν σημαντικές παραμέτρους του έργου μας, όταν όμως έχουμε θέσει τις βάσεις για μια πραγματικά γόνιμη εκπαιδευτική καθημερινότητα. Αυτή θα μας δώσει το έρεισμα να απευθυνθούμε σε όσους βρίσκονται γύρω της αιτώντας τη συμπόρευση προς μια κατεύθυνση που δείγματα απτά της προσφέρονται μέσω του σχολείου. Η προσπάθεια να πετύχουμε τα πάντα απευθυνόμενοι στους πάντες στην ίδια χρονική στιγμή απλά μας επιβαρύνει, μας φορτίζει και μας εξαντλεί όχι τόσο με το πραγματικά πολυσχιδές έργο που προσφέρεται, όσο με την αναποτελεσματικότητά του.
(συνεχίζεται)
Ποιο είναι το έργο των ΚΠΕ; Ποια είναι η νομική τους κατάσταση; Ποια η σχέση τους με την τοπική κοινωνία και την έννοια της ανάπτυξης; Πώς αξιολογείται το έργο τους σχεδόν 15 χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας των πρώτων ΚΠΕ στην Ελλάδα; Ποια πρέπει να είναι η θέσης τους με δεδομένο τις συνθήκες που διαμορφώνονται σήμερα οικονομικά και κοινωνικά;
Με αφετηρία μια πολύχρονη εμπειρία τόσο ως μέλος Περιβαλλοντικών σχολικών ομάδων, όσο και ως μέλος της Παιδαγωγικής Ομάδας του ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού, θεωρώ πως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε πορεία, δημιουργώντας έναν νέο δρόμο που θα μας φέρει πιο κοντά στα αρχικά μας οράματα.
Είναι σαφές πως η Περιβαλλοντική εκπαίδευση με την μορφή που τη γνωρίζουμε σήμερα έχει ολοκληρώσει την πορεία της. Η Περιβαλλοντική εκπαίδευση με όποιο όνομα και αν την προσφωνήσουμε δεν αποτελεί καινοτομία και πολύ περισσότερο διαρκή καινοτομία. Εδώ και πολλά χρόνια έχει καταντήσει ένα πουκάμισο αδειανό, χωρίς ουσία και περισσότερο χωρίς προοπτική. Αντιμετωπίζεται ως μια νεφελώδης ζώνη στην οποία όλα μπορούν να συνυπάρξουν. Γραφειοκρατικές λογικές και ουτοπικές ιδέες. Συνεργατικά σχήματα σε άκρως ανταγωνιστικά περιβάλλοντα. Τοπικές κοινωνίες και αυτιστικές σχολικές μονάδες. Συγκεντρωτική διοίκηση με αποκεντρωτικές θεωρίες. Τελικά βέβαια ο καθένας σ’ αυτή τη θολή εικόνα αρκείται σε όποιο κομμάτι πιστεύει πως τον εκφράζει. Αν μείνουμε στα νούμερα, πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι για όσα γίνονται. Αν επιλέξουμε να δούμε τη σχέση των προγραμμάτων με τη σχολική ζωή και την τοπική κοινωνία θα μελαγχολήσουμε. Αν θελήσουμε να περιοριστούμε στις εκδόσεις, παρουσιάσεις, εκδρομές των παιδιών σε μη τουριστικούς προορισμούς θα αισθανθούμε πως η αειφορία είναι κοντά μας.
Όσο και αν νομίζουμε στα ΚΠΕ πως το έργο μας κρίνεται αυτοτελώς ανεξάρτητα από την κατάσταση που επικρατεί στο σχολικό χώρο, η αλήθεια είναι πως μόνο η εκπαιδευτική πραγματικότητα στις αυλές και τα θρανία των τάξεων κρίνει την αποτελεσματικότητα του έργου μας και την παιδαγωγική προσφορά μας. Και η αλήθεια είναι πως 15 χρόνια μετά ούτε το «τι» ούτε το «πώς» του παραδείγματός μας μπόλιασε έστω και λίγο σε σταθερή βάση την καθημερινή σχολική πραγματικότητα. Ασφαλώς και δεν θεωρώ πως μόνοι μας, χωρίς τις απαραίτητες θεσμικές αλλαγές και χωρίς τη συνεργασία όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας θα μπορούσαμε να αλλάξουμε το σχολείο. Όμως πιστεύω πως μόνο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το βασικότερο κριτήριο της παιδαγωγικής μας δράσης. Που είναι και η πιο σημαντική. Γιατί αυτή θα μας νομιμοποιήσει ως εν δυνάμει φορείς κοινωνικής αλλαγής και πολιτιστικής εξέλιξης σε τοπικό επίπεδο αναδεικνύοντας και τους άλλους ρόλους που το ΚΠΕ καλείται να εκπληρώσει.
Αυτό σημαίνει για μένα πως η τοπική κοινωνία και η τοπική οικονομία αποτελούν σημαντικές παραμέτρους του έργου μας, όταν όμως έχουμε θέσει τις βάσεις για μια πραγματικά γόνιμη εκπαιδευτική καθημερινότητα. Αυτή θα μας δώσει το έρεισμα να απευθυνθούμε σε όσους βρίσκονται γύρω της αιτώντας τη συμπόρευση προς μια κατεύθυνση που δείγματα απτά της προσφέρονται μέσω του σχολείου. Η προσπάθεια να πετύχουμε τα πάντα απευθυνόμενοι στους πάντες στην ίδια χρονική στιγμή απλά μας επιβαρύνει, μας φορτίζει και μας εξαντλεί όχι τόσο με το πραγματικά πολυσχιδές έργο που προσφέρεται, όσο με την αναποτελεσματικότητά του.
(συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου