Ανάλυση SWOT για το Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού και Βερτίσκου

Α. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ.ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ SWOT

Η διοίκηση μιας Μονάδας εκπαίδευσης ενηλίκων προγραμματίζοντας, ασκεί την ευθύνη της λήψης αποφάσεων για μια ορθολογική λειτουργία της Μονάδας, λαμβάνοντας υπόψη, μέσω της πληροφόρησης που διαθέτει, τα χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος στο οποίο τοποθετείται (Κουτούζης & Πρόκου, 2005,15-17). Αυτό σημαίνει πως ο προγραμματισμός, λειτουργικός[1] και στρατηγικός[2] δεν μπορεί παρά να λαμβάνει σοβαρά υπόψη του τις συνθήκες και το περιβάλλον στο οποίο αυτή λειτουργεί (Κουτούζης & Πρόκου, 2005,39-40). Αν επιθυμούμε λοιπόν να διαμορφώσουμε έναν στρατηγικό προγραμματισμό σε μια Μονάδα Εκπαίδευσης Ενηλίκων, για παράδειγμα στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού και Βερτίσκου (Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης, 2012, 27), θα λάβουμε υπόψη μας τα πλεονεκτήματα, τις αδυναμίες, τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που ενυπάρχουν στο ευρύτερο περιβάλλον του, κάνοντας μια ανάλυση τύπου SWOT[3] (Κουτούζης & Πρόκου,2005,40),σημαντικό μέρος της διαδικασίας του στρατηγικού προγραμματισμού.

Α.1 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

α. Η ένταξή του στο πλαίσιο των δράσεων Δια βίου μάθησης[4]  προσφέρει τη θεσμική δυνατότητα ανάπτυξης εκπαιδευτικών προγραμμάτων για ενήλικες από μια μονάδα που περισσότερο μέχρι τώρα συνδεόταν με το τυπικό εκπαιδευτικό σύστημα.

β. Η οικονομική δυνατότητα του ως προς την υλοποίηση των προγραμματισμένων δράσεων σύμφωνα με τα Τεχνικά Δελτία της Πράξης µε τίτλο «Κέντρα εκπαίδευσης για το περιβάλλον και την αειφορία – δράσεις Δια βίου Μάθησης για τους ενήλικες[5] και η ένταξη στις δαπάνες του προϋπολογισμού του Υπουργείου Παιδείας, θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘΠΑ).

γ. Η επιστημονική εξειδίκευση των εκπαιδευτικών που συνιστούν την Παιδαγωγική του Ομάδα και η παιδαγωγική τους κατάρτιση σε προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων. Οι περισσότεροι άλλωστε είναι πιστοποιημένοι εκπαιδευτές ενηλίκων[6]

δ. Το δίκτυο των συνεργασιών που συνθέτουν το πλαίσιο των δράσεών του στην πόλη της Θεσσαλονίκης αλλά και μέσω των Εθνικών Θεματικών του Δικτύων με τους άλλους φορείς που λειτουργούν υποστηρικτικά σ' αυτό.[7]

ε. Το σαφές ιδεολογικό υπόβαθρο της λειτουργίας του Κ.Π.Ε. με υιοθέτηση των αρχών της κριτικής παιδαγωγικής και της συστημικής σκέψης προβάλλει την ανάγκη υιοθέτησης ενός άλλους υποδείγματος οργάνωσης της σύγχρονης κοινωνίας[8].

Α.2 ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ

α. Η θεσμική και οικονομική αδυναμία του Δήμου Κορδελιού – Ευόσμου να ανταποκριθεί στις συμβατικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την σύμβαση ίδρυσής του, κάτι που προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις στην αντιμετώπιση σημαντικών λειτουργικών ζητημάτων του Κέντρου[9].

β. Η πολυδιάσπαση των εκπαιδευτικών του δράσεων από την υλοποίηση προγραμμάτων με σχολικές μονάδες, έως την επιμόρφωση εκπαιδευτικών και υλοποίηση προγραμμάτων ενηλίκων προκαλεί φόρτο εργασίας και καθυστερήσεις ή ματαιώσεις στην υλοποίηση προγραμματισμένων αποφάσεων

γ. Η μειωμένη στελέχωση του Κέντρου, το οποίο αποτελείται από 6 αποσπασμένους εκπαιδευτικούς και έναν υπάλληλο για γραμματειακή υποστήριξη, με σύμβαση μίσθωσης έργου 11 μηνών, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα υλοποίησης στρατηγικού προγραμματισμού.

δ. Η ενσωμάτωση του Κ.Π.Ε. Βερτίσκου στη θεσμική του δομή[10], Κ.Π.Ε. το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 45 χιλιομέτρων από τη Θεσσαλονίκη, επιτείνει ακόμη περισσότερο τόσο την πολυδιάσπαση όσο και την αδυναμία γόνιμης λειτουργίας  σε αστικό και σε υπαίθριο, ορεινό περιβάλλον.

Α3. ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ

α. Η οικονομική κρίση εκτός από προβλήματα γεννά και ευκαιρίες απασχόλησης στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης[11]. Η ενημέρωση των πολιτών αλλά και των φορέων της περιοχής για νέα επαγγέλματα, νέους τομείς υπηρεσιών που σχετίζονται άμεσα με το περιβάλλον θα προσφέρει θετικές υπηρεσίες σε πολίτες και περιβάλλον.

β. Η κοινωνική επιχειρηματικότητα προβάλλει ως ένας συγκερασμός μεταξύ της αγοράς και της κοινωνίας των πολιτών με έμφαση στις αξίες της συνεργασίας και της αλληλεγγύης ( Αδάμ Σ & Παπαθεοδώρου,2010,11-12). Το Κ.Π.Ε. μπορεί να αποτελέσει το φορέα ενημέρωσης και ανάπτυξης γνώσεων και δεξιοτήτων που θα συνέβαλαν στην προώθησή της.

γ. Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στην εκπαίδευση για την αειφορία θα συνδεθεί με τις νέες προσεγγίσεις τόσο στη διαμόρφωση των αναλυτικών προγραμμάτων σπουδών, όσο και στη μεθοδολογία εφαρμογής τους[12].

δ. Σε συνθήκες κρίσης το αξιακό υπόβαθρο μιας κοινωνίας τείνει να γίνεται αντικείμενο επαναδιαπραγμάτευσης. Το Κ.Π.Ε μπορεί να συμμετέχει δυναμικά στην προώθηση των αρχών και αξιών της αειφορίας, σε μια συστημική λογική που λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους της πραγματικότητας, κοινωνία, οικονομία, φύση, πολιτισμό.

Α.4 ΑΠΕΙΛΕΣ

α. Το δυσμενές κοινωνικοοικονομικό πεδίο της περιοχής λειτουργίας του με μεγάλα ποσοστά ανεργίας (ΕλληνικήΣτατιστική Αρχή, 2012, 4), αναλφαβητισμού, φτώχειας[13] αλλά και σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, με μεγαλύτερα την ατμοσφαιρική ρύπανση (Νικολάου,2011, 51-55) και την έλλειψη πρασίνου και ελεύθερων χώρων (Ανανιάδου, Καρακινάρη,Τσιούμα, 2011, 56-62).

β. Η λήξη του Τεχνικού του Δελτίου το 2013,  καθώς συνδέεται με τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης των τελευταίων χρόνων και την αναδιανομή των Ευρωπαϊκών προγραμμάτων στο πλαίσιο των ΕΣΠΑ[14], δημιουργεί ασάφεια και προβληματισμό για τη συνέχεια των δράσεων του Κ.Π.Ε. ιδιαίτερα στο πεδίο της ΔΒΜ

γ. Η εκρηκτική αύξηση της ανεργίας και η πτώση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών της Δυτικής Θεσσαλονίκης στην οποία και εδρεύει το Κ.Π.Ε. δυσχεραίνει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίησή τους.

δ. Η μη επαρκής γνώση  της Εκπαίδευσης για την αειφορία των εκπαιδευτικών, αλλά και των μελών των οργανώσεων και φορέων με τους οποίους το Κ.Π.Ε. συνεργάζεται δημιουργεί αμφιβολίες ως προς την αποτελεσματική υλοποίηση των σχεδιαζόμενων δράσεων (Μιχαήλ,2008).

Α.5 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Με βάση την ανάλυση που προηγήθηκε οι ρεαλιστικοί στόχοι που το Κ.Π.Ε μπορεί να επιτύχει στην επόμενη τριετία είναι οι ακόλουθοι: Η αύξηση του αριθμού προγραμμάτων εκπαίδευσης ενηλίκων και εκπαιδευόμενων, η διεύρυνση των συνεργασιών και η αύξηση των μελών της Μονάδας ή η δημιουργία σώματος εθελοντών

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1.       Anderson, P., Kopsen, S. (2010). BAEA: Becoming Adult Educators in the European Area. National report, Sweden:Linkoping University.

2. Freire, P. 2006. Δέκα επιστολές προς εκείνους που τολμούν να διδάσκουν. Επίκεντρο, Αθήνα

3.       Jarvis, P.(1995). Adult and continuing education theory and practice, Routledge, London

4. Mezirow J, & Συνεργάτες (2007). Η μετασχηματίζουσα μάθηση. Πάτρα, Μεταίχμιο.

5.       Coombs, P. A., & Amhed, M. (1974). Attacking Rural Poverty: How Non-formal Education Can Help. John Hopkins University Press ,Baltimore

6.       Αδάμ, Σ.& Παπαθεοδώρου, Χ. (2010). Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων. Ινστιτούτο Εργασίας ΓΣΕΕ,  Αθήνα

7.       Ανανιαδου-Τζιμοπούλου Μ., Καρακινάρη Ζ., Τσιούμα Β.(2011). Αρχιτεκτονική τοπίου ή αρχιτεκτονική του αστικού τύπου. Στο Παπαδημητρίου, Ε.& Υφαντής, Γ (επιμ). Δυτική Θεσσαλονίκη ένα πρόγραμμα “Δια βίου μάθησης” για την αειφορία. Θεσσαλονίκη, ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού

8.       Βεργίδης, Δ & Πρόκου, Ε. ( 2005). Σχεδιασμός, Διοίκηση, Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων, τ.Α., ΕΑΠ, Πάτρα

9.       Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης (2012). Ετήσια Έκθεση, Αθήνα

10.   Ελληνική Στατιστική Αρχή (2012). Δελτίο τύπου. Έρευνα εργατικού δυναμικού: Γ΄ τρίμηνο 2012. Διαθέσιμο στο δικτυακό τόπο: http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/A0101/PressReleases/A0101_SJO01_DT_QQ_03_2012_01_F_GR.pdf  Πρόσβαση 2/1/2013

11.   Καραλής, Θ (2005). Σχεδιασμός, Διοίκηση, Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων, τ. Β,, ΕΑΠ, Πάτρα 2005

12.   Κόκκος, 2005  Εκπαίδευση Ενηλίκων: Ανιχνεύοντας το πεδίο, Αθήνα: Μεταίχμιο

13.   Κουλαουζίδης, Γ.& Ανδριτσάκου Δ. (2007). Συζητώντας με τον καθηγητή Jack Mezirow. Διάλογος για τη μετασχηματίζουσα μάθηση. Εκπαίδευση Ενηλίκων, τ.11, σ.5-11 .Κείμενο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2011).  Παράλληλα Κείμενα για τη θεματική ενότητα Σύγχρονες Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση Ενηλίκων – ΕΚΕ 52. Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

14.   Κουτούζης, Μ & Πρόκου, Ε. (2005). Σχεδιασμός, Διοίκηση, Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων, τ.Γ., ΕΑΠ, Πάτρα

15.   Λευθεριώτου, Π. (2010). Ο ρόλος και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ενηλίκων στην Ελλάδα: Ιστορική αναδρομή και σύγχρονη πραγματικότητα. Στο Βεργίδης Δ, Κόκκος, Α (επιμ). Εκπαίδευση ενηλίκων διεθνείς προσεγγίσεις και ελληνικές διαδρομές,  Μεταίχμιο, Αθήνα

16.   Μαυρογιώργος, Γ. (1996). Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, οι  μορφές της και το κοινωνικο-πολιτικό τους πλαίσιο, στο: Γκότοβος Α., Μαυρογιώργος Γ., Παπακωνσταντίνου Π. Κριτική Παιδαγωγική και Εκπαιδευτική Πράξη, Gutenberg, Αθήνα

17.   Μιχαήλ Σ, Παπαδημητρίου Ε, Αθανασίου Χ, Αγγελίδης Ζ. (2008). Επιμορφωτική δράση τυο ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού. Διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών και επιθυμιών εκπαιδευτικών του Ν. Θεσσαλονίκης στην Περιβαλλοντική εκπαίδευση. 4ο Συνέδριο ΠΕΕΚΠΕ, Ναύπλιο. Διαθέσιμο στο : http://www.kpe thess.gr/download/dimosieyseis/Michailetal2008.pdf

18.   Μουζέλης  Ν. (2012). Συνέντευξη στο: Αλίκη Μουρίκη Διονύσης Μπαλούρδος Όλγα Παπαλιού Ναταλία Σπυροπούλου Εύη Φαγαδάκη Έμμυ Φρονίμου (επιμ.) Το κοινωνικό πορτραίτο της Ελλάδας 2012, Ε.Κ.Κ.Ε., Αθήνα

19.   Νικολάου, Κ. (2011). Ποιότητα αέρα στη Δυτική Θεσσαλονίκη. Στο Παπαδημητρίου, Ε.& Υφαντής, Γ (επιμ). Δυτική Θεσσαλονίκη ένα πρόγραμμα “Δια βίου μάθησης” για την αειφορία. Θεσσαλονίκη, ΚΠΕ Ελευθερίου Κορδελιού

20.   http://www.edulll.gr/?page_id=26. Πρόσβαση: 10/2/2013

21.   http://kpe.ein.gr/node/84. Πρόσβαση: 10/2/2013

22.   http://www.edulll.gr/?p=8893. Πρόσβαση: 10/2/2013

23.   http://kpe.ein.gr. Πρόσβαση: 10/2/2013

24.   http://www.kpe-thess.gr/kentro/. Πρόσβαση: 5/3/2013

25.   http://www.kpe-thess.gr/partnership. Πρόσβαση: 5/3/2013

26.   http://www.kpe-thess.gr/philosophy. Πρόσβαση: 5/3/2013

27.   http://kpevertisk.thess.sch.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=47&Itemid=43. Πρόσβαση: 5/3/2013

28.   http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=223. Πρόσβαση: 5/3/2013

29.   http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php. Πρόσβαση: 5/3/2013

30.   http://www.statistics.gr/portal/page/portal/lang-el/ver 1/73B2EF8598C32012E043C0A80B0B2012. Πρόσβαση 4/3/2013

31.   http://www.espa.gr/el/Pages/staticNewProgrammaticPeriod.aspx. Πρόσβαση 4/3/2013

32.   http://www.eap.gr/eke.php. Πρόσβαση 3/3/2012

33.   http://www.ekdd.gr/ekdda/index.php/en/2012-06-19-08-30-45/2012-07-30-10-07-33. Πρόσβαση 3/3/2012

---

[1] Λειτουργικός προγραμματισμός ορίζεται ως ο προγραμματισμός με βραχύ χρονικό ορίζοντα,  σχετικά με τα τρέχοντα θέματα λειτουργίας της Μονάδας

[2] Ο μακροχρόνιος προγραμματισμός εστιάζει στους μακροχρόνιους στόχους όλης της Μονάδας

[3] Από τα αρχικά Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats

[4]http://www.edulll.gr/?page_id=26, http://kpe.ein.gr/node/84

[5]http://www.edulll.gr/?p=8893, http://kpe.ein.gr/,  που ενέκρινε αρχικά ως  τελικός δικαιούχος το Ε.Ι.Ν και σήμερα το ΙΝΕΔΙΒΙΜ

[6]http://www.kpe-thess.gr/kentro/

[7]http://www.kpe-thess.gr/partnership/

[8] http://www.kpe-thess.gr/philosophy/

[9] Η έλλειψη για παράδειγμα γραμματειακής υποστήριξης από την πλευρά του Δήμου με τις αλλαγές που επέφερε το πρόγραμμα Καλλικράτης δημιουργεί προβλήματα στη διεκπεραίωση των γραφειοκρατικών του υποχρεώσεων.

[10]http://kpe-vertisk.thess.sch.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=47&Itemid=43

[11]http://www.ypeka.gr/Default.aspx?tabid=223

[12] http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php

[13]http://www.statistics.gr/portal/page/portal/lang-el/ver-1/73B2EF8598C32012E043C0A80B0B2012

[14]http://www.espa.gr/el/Pages/staticNewProgrammaticPeriod.aspx

[15] http://www.ekdd.gr/ekdda/index.php/en/2012-06-19-08-30-45/2012-07-30-10-07-33