Αειφόρο σχολείο

Με αφορμή τη θεσμοθέτηση από την Ελληνική εταιρεία Περιβάλλοντος και πολιτισμού του βραβείου για το Αειφόρο σχολείο, θα ήθελα να καταγράψω τις σκέψεις μου και να σας ζητήσω να με βοηθήσετε, αν κάνω λάθος επισημαίνοντάς το.
Στόχος του βραβείου είναι " οι μαθητές να αναπτύξουν συμπεριφορές που συνάδουν με την αειφόρο ανάπτυξη και να μειώνουν το οικολογικό τους αποτύπωμα", ενώ ταυτόχρονα φιλοδοξεί "να συμβάλλει στην στροφή των σχολείων της χώρας μας προς την αειφορία."Πώς θα επιτευχθούν τα παραπάνω; Προσέξτε τη διαδικασία και τον τρόπο επιβράβευσης.
"Τα σχολεία διαγωνίζονται στην επίτευξη καλύτερων επιδόσεων σε τρεις γενικούς τομείς:Α. Τον παιδαγωγικό Β. Τον κοινωνικό και οργανωτικό Γ. Τον περιβαλλοντικό-τεχνικό-οικονομικό. Για κάθε έναν από τους τομείς αυτούς υπάρχουν συγκεκριμένοι «δείκτες» (κριτήρια), με τα οποία γίνεται η σύγκριση μεταξύ των σχολείων που συμμετέχουν στον διαγωνισμό. Για τη διαμόρφωση των δεικτών (που αποτυπώνονται και εισάγονται με μορφή αριθμών-βαθμών) λήφθηκαν υπόψη οι «δείκτες αειφόρου ανάπτυξης» της UNECE, ενώ καθηγητές από τρία γυμνάσια βοήθησαν ως «κριτικοί φίλοι» στην προσαρμογή των δεικτών. Τα σχολεία συμμετέχουν στον διαγωνισμό «Βραβείο Αειφόρου Σχολείου» προαιρετικά και χωρίς δεσμεύσεις...Το πρώτο βραβείο για τα σχολεία που συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο άθροισμα βαθμών είναι η χρηματοδότηση περιβαλλοντικής επίσκεψης με το ποσό των 4 και 5 χιλ. ευρώ αντίστοιχα για τα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ενώ απονέμονται διακρίσεις σε ποσοστό των σχολείων που συμμετέχουν στον διαγωνισμό."
Επισημάνσεις : 1. Οι θεσμοθέτες του βραβείου όπως και οι ευγενικοί χορηγοί τους συνδέουν στενά τις έννοιες αειφορία και ανάπτυξη, προθώντας δογματικά μια συγκεκριμένη πολιτική αντίληψη περί αειφορίας, η οποία ομνύει σε μια τόσο ασαφή και ακαθόριστη έννοια, στην έννοια της ανάπτυξης, στο όνομα της οποίας, τι περίεργο, ομονοούν τραπεζίτες, επιχειρηματίες, πολιτικοί, επιστήμονες και οικολόγοι με διαφορετικές αφετηρίες και έναν κοινό παράγοντα: το κέρδος. Μικρή λεπτομέρεια: Ακριβώς αυτό το μοντέλο ανάπτυξης έχει προκαλέσει όλα εκείνα τα περιβαλλοντικά προβλήματα, τα οποία το συγκεκριμένο βραβείο θέλει να αντιμετωπίσει
2. Κυρίαρχη αξία του αναπτυξιακά προσανατολισμένου μοντέλου είναι η αξία του ανταγωνισμού συνδυασμένη με την πίστη στην ισχύ των νόμων της αγοράς, διακριτά όλα αυτά προς τις αξίες της συνεργασίας και της αλληλεγγύης, με κριτήριο την ικανοποίηση των ευρύτερων κοινωνικών αναγκών. Και ενώ θα περίμενε κανείς να προβάλλεται η ανάγκη της ευγενούς άμιλλας των σχολείων για το ποιό θα δραστηριοποιηθεί περισσότερο ενεργά και αποτελεσματικά στον αγώνα της βελτίωσης των συνθηκών εκπαιδευσης, τι επιλέγουν οι ευγενείς θεσμοθέτες: Την επιβράβευση του ανταγωνισμού των σχολικών με σεβαστό χρηματικό ποσό, όχι για να βελτιωθεί σε κάποιο βαθμό η εκπαιδευτική διαδικασία αλλά για να χρηματοδοτηθεί περιβαλλοντική επίσκεψη! Εδώ η πράξη καταφέρνει καίριο χτύπημα στη θεωρία, η λαμπερή επιφάνεια θολώνει από τον κυνισμό και την ιδιοτελή αδιαφορία.
3. Και αυτό επειδή οι ευγενείς θεσμοθέτες ξεχνούν κάτι: Ασχολείσαι με το οικολογικό αποτύπωμα και τη μείωση της κατανάλωσης, όταν δεν έχεις την ανάγκη να αντιπαλέψεις το αποτέλεσμα της χρόνιας εγκατάλειψης των εκπαιδευτικών θεσμών από πολιτεία και οικονομικά κέντρα εξουσίας. Οι μαθητές που κάνουν μάθημα στα κοντέϊνερ ( το σχολείο μου, 2ο Γενικό Λύκειο Πολίχνης ) ή σε υπόγεια ανήλιαγα και υγρά, οι μαθητές που αγκομαχούν για να κατορθώσουν να φτάσουν έγκαιρα και με ασφάλεια σ΄ αυτό, οι μαθητές που στοιβάζονται σε τριαντάρια τμήματα ( και μη μου πει κανείς για τα στοιχεία του Υπουργείου, 29 και 28 άτομα το ίδιο είναι) σε σχολεία χωρίς εργαστήρια, χωρίς βιβλιοθήκες, χωρίς μια αίθουσα εκδηλώσεων, αυτοί οι μαθητές που τρέχουν όλη μέρα σε φροντιστήρια και γυμναστήρια καλούνται να συμμετάσχουν σε έναν αγώνα "ανάπτυξης συμπεριφορών που να συνάδουν με την αειφόρο ανάπτυξη". Έλεος!
4. Και για να μην μακρηγορώ. Τι ξεχνούν ακόμη οι ευγενείς θεσμοθέτες; Την τοπική κοινωνία στην οποία εντάσσεται το σχολείο, αγνοώντας τις σχέσεις αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται ανάμεσα σ' αυτό και στο ευρύτερο περιβάλλον το οποίο εντάσσεται.Τι βολικό! Όλα τα σχολεία ξεκινούν από την ίδια αφετηρία. Τα σχολεία της Πολίχνης και της Ευκαρπίας με τα φουγάρα του ΤΙΤΑΝΑ δίπλα, μαζί με τα σχολεια του Πανοράματος και της Εκάλης. Οι εργατογειτονιές του Ευόσμου και της Μενεμένης με την ανεργία και την χαμηλή ποιότητα ζωής μαζί με τις in γειτονιές των μεγαλοδικηγόρων, μεγαλογιατρών και κάθε λογής εργολάβων των Πεύκων και των βορείων αθηναϊκών προαστίων. Οι ευγενείς θεσμοθέτες αδιαφορούν για τις υπάρχουσες ανισότητες, σιωπούν για τις κοινωνικές αδικίες προβάλλοντας ένα όραμα, το όραμα της αειφόρου ανάπτυξης των ήδη αναπτυγμένων. Εύγε!