Ψηφιακό μέλλον (;)

Ο ρωσο-αμερικανός συγγραφέας Γκάρι Στέινγκαρτ στο σατιρικό μυθιστόρημά του «Πάρα πολύ θλιβερή αληθινή ιστορία αγάπης» περιγράφει ένα μέλλον που συστατικά του στοιχεία βρίσκονται ήδη δίπλα μας. Στο βιβλίο του  ο κεντρικός χαρακτήρας ερωτεύεται μια νεότερη γυναίκα, η οποία συνεχώς στέλνει γραπτά μηνυματα στους φίλους της, έχοντας πάνω της ένα υπερτηλέφωνο, ένα εξελιγμένο i-phone το οποίο έχει τη δυνατότητα να "σκανάρει" όσους βρίσκονται γύρω της, το "apparat". Πώς λειτουργεί το apparat";

Ας πούμε ότι μπαίνω σε ένα μπαρ. Αυτομάτως οι πάντες με κατατάσσουν σε διάφορες κατηγορίες και έτσι θα είμαι ο έβδομος ασχημότερος άντρας στο μπαρ, αλλά θα έχω την τέταρτη καλύτερη πιστωτική αξιολόγηση, οπότε όλο αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Επίσης κατατάσσεσαι όσον αφορά την «προσωπικότητα» και το πόσο ελκυστικός είσαι. Υπάρχει και ένα πάνελ για τα συναισθήματα: αν δεις κάποιον/α που σου αρέσει, καταγράφει τους χτύπους της καρδιάς σου καθώς ανεβαίνουν την ώρα που τον/την αναζητάς με το βλέμμα. Και αυτός/ή ξέρει πόσο τον/τη θέλεις και μπορεί κατόπιν να σε απορρίψει ή να σε αποδεχτεί.

Και αυτό γίνεται καθώς εσύ ο ίδιος έχεις αποθηκεύσει όλα τα προσωπικά σου δεδομένα σ' αυτό! "Το apparat φαντάζει τόσο απίστευτο όσο και εφιαλτικά οικείο". Στην ερώτηση του δημοσιογράφου για την ευθύνη της τεχνολογίας στην απώλεια της ικανότητας επικοινωνίας απαντά:

Στο βιβλίο υπάρχουν πολλοί φταίχτες. Νομίζω ότι η τεχνολογία μπορεί να ερμηνευτεί σαν ένας εκ των ενόχων, αλλά βασικότερο είναι το γεγονός ότι γινόμαστε πιο βλάκες. Το αν αυτό το καθιστά εφικτό η τεχνολογία είναι ένα ερώτημα. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, οι ακαδημαϊκές επιδόσεις μας είναι σε συνεχή πτώση. Διάβασα μια μελέτη, σύμφωνα με την οποία, το λεξιλόγιο των παιδιών συρρικνώνεται γιατί οι γονείς τους τους στέλνουν γραπτά μηνύματα και δεν έχουν χρόνο να επικοινωνήσουν μαζί τους. Τέτοια στοιχεία με κάνουν να νιώθω ότι αυτός ο κόσμος έχει ήδη στοιχεία του δικού μου...

Άκρως ενδιαφέρουσες οι επισημάνσεις του συγγραφέα και η οργουελική ματιά της εποχής που έρχεται, αν δεν είναι κιόλας εδώ! Η τεχνολογία είναι πάντα το μέσο. Η σημασιοδότησή της δεν είναι έργο των επιστημόνων που τη δημιουργούν, είναι επιγενόμενο μιας συγκεκριμένης κοινωνικοικονομικής κατάστασης, η οποία θέτει προσδοκίες, στόχους και ωθεί προις την εκπλήρωσή τους. Κάντε μια σύγκριση ανάμεσα σε όσα υποστηρίζει ο συγγραφέας του βιβλίου με όσα κοινώνησε ο πρωθυπουργός μας στην επίσκεψή του στο ΚΠΕ Κόνιτσας. Από τη μια η διεισδυτική πολιτική μάτιά στην "μετα-εγγράματη" αμερικανική κοινωνία και τα φαινόμενα διανοητικής έκπτωσης, από την άλλη μια άκρως επιφανειακή και εξόχως απολίτικη πίστη στη δυνατότητα της τεχνολογίας a-priori να παράγει πλούτο,άφήνοντας στην άκρη οποιδήποτε νύξη που θα οδηγούσε σε μια κριτική προσέγγιση του ρόλου της στη διαμόρφωση παρόντος και μέλλοντος. Είναι γνωστή όμως η μυθοποιητική δύναμη των λέξεων και η επικαλυπτική ικανότητά τους, όταν αυτός είναι ο στόχος μας...