Το πρώτο μας πρόγραμμα

Έναρξη της χρονιάς με το πρώτο μας σχολείο, ένα Γυμνάσιο από την Ξηροκρήνη, με το οποίο εφαρμόσαμε μαζί το πρόγραμμά μας " Το κινητό τηλέφωνο στη ζωή μας". Δεν σας έχω μιλήσει αλλη φορά για τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε στο Κ.Π.Ε , οπότε να μια ευκαιρία να γράψω μερικές σκέψεις, αναμένοντας τις δικές σας.
Βασική μας παιδαγωγική αρχή να οργανώνουμε μαζί με τα παιδιά το πρόγραμμα,να αφήνουμε χρόνο στην προσωπική τους έκφραση στο πλάισιο της ομάδας και να δημιουργούμε εποπτείες οι οποίες να παρουσιάζονται, αποτελώντας την αφετηρία μιας γόνιμης συζήτησης.
Στην αρχή λοιπόν, αφού προσπαθήσαμε να σπάσουμε τον αναμενόμενο, για πρωϊ της Δευτέρας, πάγο αρχίσαμε με την προσπάθεια να μιλήσουμε σε 4 ομάδες για τη ζωή μας στην Ξηροκρήνη με το κινητό τηλέφωνο και να παραστήσουμε σε ένα χαρτόνι εργασίας όλα αυτά που συζητήσαμε ως ομάδα.
Να παρουσιάσουμε την εικόνα της καθημερινότητάς μας, στο σπίτι, στο σχολείο, στο φροντιστήριο έχοντας ως συνδετικό κρίκο το κινητό τηλέφωνο. Όπως επίσης να σημειώσουμε
στο χαρτόνι δείγματα μηνυμάτων,κομμάτια επικοινωνίας. Τα παιδιά εργάστηκαν καλά στην ομάδα, αν και φάνηκε η έλλειψη εμπειρίας σ' αυτόν τον τρόπο εργασίας.
Γιατί οι περισσότερες Π.Ο έρχονται σε επαφή με την Π.Ε αξιοποιώντας τη μέθοδο project, η οποία προσέφερε πράγματι αρκετά, έφτασε όμως να χρησιμοποιείται μηχανιστικά απομακρύνοντάς μας από την ουσία.

Αφού παρουσιάστηκαν οι εποπτείες όλων των ομάδων και συζητήσαμε για τις ανάγκες που εξυπηρετούσε η χρήση των κινητών τηλεφώνων, όπως αυτή αποττυπώθηκε από τα παιδιά,
μιλήσαμε για τα δίκτυα τα οποία επιτρέπουν την επικοινωνία, σχηματίζοντας γραμμές δηλωτικές της πορείας που ακολυθούν τα μηνύματά μας , ώσπου να φτάσουν στον προορισμο τους. Πορεία που δεν φαίνεται, αλλά φυσικά υπάρχει. Τονίσαμε πως αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην αποκάλυψη όσων δεν φαίνονται, ενώ είναι πραγματικά και σημαντικά.
Τα παιδιά προσπάθησαν, αλλά υπήρχε η γνωστή αδυναμία της πρώτης επαφής με αυτή τη διαδικασία. Οι περισσότεροι νομίζουν πως απλά ζωγραφίζουν και μέχρι να αντιληφθούν τι ακριβώς πρέπει να αποτυπώσουν περνάει χρόνος. Από τις παρουσιάσεις συμπεράναμε πως δεν υπήρχε χρονική στιγμή κατά την οποία δεν χρησιμοποιήσανε το κινητό και
κατατάξαμε τις ανάγκες που εκπλήρωνε σε κάθε παρουσίαση η χρήση του. Αναφερθήκαμε επίσης στα δίκτυα που επιτρέπουν την επικοινωνία, επισημαίνοντας πως συνήθως δεν βλέπουμε τις κεραίες.

Εικοσάλεπτο διάλειμμα, διανομή κολουριών και συνέχεια με τη δεύτερη φάση.

Από πού μας έρχονται οι συσκευές των κινητών τηλεφώνων;
Ποια είναι τα μέρη τους; Ποια υλικά χρησιμοποιούνται για
την παραγωγή τους; Με ερωτήματα αυτού του έιδους συγκροτούμε το ταξίδι των συσκευών μέχρι να φτάσουν στα χέρια μας. Επισημαίνουμε επίσης θετικά και αρνητικά στοιχεία σε όλη αυτή τη διαδρομή. Τα παιδιά επισήμαναν εύκολα την έννοια της παγκοσμιοποίησης, αφού συνήθως πολλές χώρες συμμετέχουν σ' αυτό το ταξίδι,
την καταλυτική σημασία της διαφήμισης για να πουληθούν οι συσκευές που αποθηκεύονται σε κάποιο μέρος της Αθήνας μέχρι να φτάσουν σέ όλα τα μαγαζιά της χώρας. Υπήρξε πρόβλημα στη διάγνωση των αρνητικών ή θετικών στοιχείων.
Θεωρήθηκαν ορθά ως θετικά στοιχεία: Οι θέσεις εργασίας, η οικονομική ανάπτυξη, η δυνατότητα επικοινωνίας χωρίς όμως να θεωρηθεί σημαντική η πρακτική των εταιρειών να δημιουργούν εργοστάσια συναρμολόγησης συνήθως σε αναπτυσσόμενες χώρες με
χαμηλά ημερομίσθια. Όταν το επισημάναμε, εύκολα δόθηκε η απάντηση, αλλά και πάλι δεν θεώρησαν σημαντικό να αναφερθούν τόσοστις συνθήκες εργασίας ή στις αμοιβές των εργαζομένων, όσο στη δυνατότητά μας να αγοράσουμε φτηνό κινητό.
Σε σχετική ερώτηση με απροθυμία θα έλεγα συμφώνησαν πως πρέπει να έχουμε στο νου μας αυτούς που τα κατασκευάζουν και τις συνθήκες εργασίας τους.
Δεν έδωσαν σημασία στη μεταφορά τους, θεωρώντας το σα κάτι φυσικό χωρίς επιπτώσεις. Σε απάντηση της απορίας μας, αναφέρθηκαν : η σπατάλη ενέργειας, η ρύπανση, η εξάντληση φυσικών πόρων, οι πετρελαιοκηλίδες. Υπήρχε, επίσης, σύγχυση ανάμεσα στη ραδιενέργεια και την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία.
Όταν ερωτήθηκαν, αν υπάρχουν επιπτώσεις από τη χρήση των κινητών, μίλησαν για τη ραδιενέργεια, χωρίς να γνωρίζουν καμμία άλλη επίπτωση. Αφού συμφωνήαμε πως δεν τίθεται θέμα ραδιενέργειας τόσο, όσο ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας , αναφέραμε τις τελευταίες έρευνες για την ασφαλή χρονικά λειτουργία του κινητού και περάσαμε στην τελική φάση.

Υπάρχουν κάποιοι φορείς, κάποια όργανα, κάποιοι θεσμοί που συνδέονται με το ταξίδι που αποτυπώσαμε; Μας ανέφεραν τους εμπόρους, τις διαφημιστικές εταιρείες και τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, αλλά διαπιστώσαμε πως δυσκολευόντουσαν. Θέτουμε τότε το ερώτημα: Ποιός ασχολείται με τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων; Αν αμείβονται καλά, αν είναι ασφαλισμένοι ή ανασφάλιστοι εστιάζοντας στο εργαστάσιο που στο χαρτόνι το είχαν τοποθετήσει στην Κίνα.
Η απάντηση ήταν οι εργοδότες. Συμφωνήσαμε πως οι βιομήχανοι θα έπρεπε να ενδιαφέρονται, αλλά όταν τους θυμήσαμε πως το χαμηλό κόστος εργασίας είναι το κίνητρο να εγκατασταθούν εκεί τα εργοστάσια, τότε κολλήσανε.
Σε ερώτησή μας, αν υπάρχουν διεθνείς, παγκόσμιοι οργανισμοί που προστατεύουν τα διακιώματα ανθρώπων και φύσης μας αναφέρανε εύκολα την Greenpeace, την Unesco την Π.Ο.Υ.
Τότε τέθηκε από τα παιδιά το θέμα της ευθύνης. Ποιός έχει την ευθύνη; Οι εταιρείες, οι φορείς ή και εμείς που τα αγοράζουμε. Οι αντιδράσεις ήταν φυσιολογικές, αφού αυτή είναι και η πραγματικότητα. Και τι μπορούμε να κάνουμε;
Μιλήσαμε για τα δικαιώματα των καταναλωτών, τη δύναμή τους να αλλάξουν πολλά πράγματα και γενικότερα την ανάγκη να συμμετέχουμ ενεργά ως πολίτες αναδεικνύοντας όσα μας κρύβουν εταιρείες, διαφημιστές μαγαζάτορες και εμπλεκόμενοι θεσμοί.

Ολοκληρώσαμε με παιχνίδια ρόλων. Η μια ομάδα μας παρουσίασε μια συζήτηση σε ένα σπίτι με αφορμή μεγάλο λογαριασμό τηλεφώνου, η δεύτερη την προσπάθεια να πείσουμε έναν πωλητή να μας αλλάξει την μπαταρία και όχι το κινητό, η τρίτη μια ομάδα παιδιών που αντί να συζητούν μεταξύ τους μιλάνε στο κινητό και η τέταρη τη συζήτηση των ενοίκων μιας πολυκατοικίας για την εγκατάσταση κεραίας στην ταράτσα της..

Αυτό ήταν και το τέλος του προγράμματος. Δεν γνωρίζω τι σκεφτόντουσαν, όταν έφυγαν και αν όσα κάναμε επέδρασαν με κάποιο τρόπο στο νού, στη καρδιά ή και στα δυό.
Πρόθεσή μας πάντως είναι να ξυπνούμε συνειδήσεις, να δημιουργούμε ερωτήματα, να εμφανίζουμε στοιχεία που δεν φαίνονται σε πρώτο επίπεδο, ή κάποιοι τα αποκρύπτουν συστηματικά, δημιουργώντας πλασματικές εικόνες μιας πραγματικότητας που εφράζει κατά κύριο λόγο την επιθυμίας τους να συνεχιστεί αδιατάρακτα μια κατάσταση που εγγυάται τα κέρδη τους.